Komunikat do klientów sektora bankowego w sprawie brexitu[1]

 

Od 1 lutego 2020 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Wielka Brytania) nie jest państwem członkowskim Unii Europejskiej (UE), jednocześnie od 1 lutego 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. ustanowiony został tzw. okres przejściowy, który w praktyce oznacza, że Wielka Brytania jest związana całym prawem UE i jest traktowana jakby nadal była członkiem UE, z tą jednak różnicą, że przedstawiciele Wielkiej Brytanii nie uczestniczą w pracach instytucji UE.

Okres przejściowy dobiega końca, a dzień 1 stycznia 2021 r. będzie pierwszym dniem po jego zakończeniu. Obecnie negocjowana jest umowa o przyszłych stosunkach między UE i Wielką Brytanią, która miałaby być zawarta jeszcze przed 31 grudnia 2020 roku. Mamy jednak do czynienia z procesem uwarunkowanym politycznie i nie można przewidzieć ostatecznego wyniku tych negocjacji.

Niezależnie od faktu, czy umowa określająca ramy przyszłych stosunków Wielka Brytania -UE zostanie zawarta czy nie, od 1 stycznia 2021 r.:

► Wielka Brytania będzie państwem trzecim (nie będzie państwem członkowskim UE),

► Wielka Brytania nie będzie częścią Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Oznacza to, że podmioty z siedzibą w Wielkiej Brytanii oraz obywatele Wielkiej Brytanii stracą dostęp do rynku wewnętrznego UE na dotychczasowych zasadach, w tym możliwość korzystania ze swobody przepływu towarów, usług, kapitału i osób wewnątrz UE na podstawie prawa UE. Obywatele UE oraz podmioty z siedzibą w UE stracą analogicznie dostęp na dotychczasowych zasadach do rynku brytyjskiego na podstawie wspomnianych swobód gwarantowanych prawem UE.

Konsekwencją ww. procesu będą również zmiany w korzystaniu z usług bankowych, które ze względu na swój transgraniczny charakter mogłyby być powiązanie z Wielką Brytanią. Do obszarów, w których mogą nastąpić takie zmiany, należy w szczególności zaliczyć:

1. Obszar płatniczy

  1. Według obecnego stanu wiedzy, Wielka Brytania nadal będzie uznawana za część geograficznego obszaru SEPA, a więc klienci banków z Polski będą mogli realizować przelewy w ramach Jednolitego Obszaru Płatności w Euro i po 1 stycznia 2021 , do czasu pojawienia się ewentualnych innych wytycznych, rozliczenia SEPA realizowane z Wielką Brytanią pozostaną w niezmienionej formule.
  2. W poleceniach przelewu do banków w Wielkiej Brytanii we wszystkich walutach klienci banków z Polski będą mogli wybierać dowolną opcję kosztową: SHA, OUR lub BEN[2].
  3. Konsekwencją brexitu mogą być zmiany stawek opłat z tytułu realizacji płatności zagranicznych do Wielkiej
  4. Zgodnie z rozporządzeniem PE i Rady (UE) 2015/847 z dnia 20 maja 2015 r.[3] w odniesieniu do przelewów z UE do Wielkiej Brytanii dostawcy usług płatniczych muszą przedstawiać bardziej szczegółowe informacje o zleceniodawcy i odbiorcy, w porównaniu z przelewami wewnątrz UE. W praktyce może to skutkować obowiązkiem podania bardziej szczegółowych informacji przez

[1] Brexit- przyjęta nazwa dla procesu występowania Wielkiej Brytanii z UE.

[2] Opcja SHA oznacza, że prowizje i opiaty należne bankowi wysyłającemu opłaca zleceniodawca, a koszty banku odbiorcy i banków pośredniczących biorących udział w realizacji przelewu zagranicznego pokrywa odbiorca Opcja kosztowa OUR – oznacza, że zleceniodawca zobowiązuje się do zapłaty wszystkich należnych prowizji i opiat bankowych z tytułu realizacji przelewu zagranicznego, w tym kosztów banków pośredniczących biorących udział w realizacji przelewu zagranicznego oraz opcja kosztowa BEN – oznacza, że prowizje i opiaty wszystkich banków biorących udział w realizacji przelewu zagranicznego pokrywa Odbiorca.

[3] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/847 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1781/2006 (Tekst mający znaczenie dla EOG), Dz.U. L 141 z 5.6.2015, str. 1-18.

Komunikat dla Klientów w związku z wystąpieniem Wielkiej Brytanii z UE i możliwością realizacji scenariusza „hard brexit”/„no deal”.[1]

W dniu 29 marca 2017 r. Wielka Brytania ogłosiła zamiar wystąpienia z Unii Europejskiej (UE). Może to w istotny sposób wpłynąć na status i sytuację prawną  obywateli, przedsiębiorstw i organów publicznych zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w tym w Polsce. Na dzień publikacji niniejszego komunikatu nie jest możliwe jednoznaczne określenie trybu, w jakim Wielka Brytania wystąpi z UE. Najbardziej prawdopodobne wydaje się zaistnienie jednego z dwóch wariantów:

  • wyjście Wielkiej Brytanii z UE na podstawie umowy o wystąpieniu, a następnie negocjacje porozumienia handlowego;
  • tzw. no deal / hard brexit („twardy brexit”, „brexit bezumowny”) – sytuacja, w której negocjacje między UE a Wielką Brytanią nie zakończą się porozumieniem i wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE nie zostanie uregulowane żadną umową.

Pierwszy wariant opiera się na uzgodnionej w dniu 25 listopada 2018 r. umowie między UE
i Wielką Brytanią przewidującej okres przejściowy, podczas którego Wielka Brytania będzie miała dostęp do rynku wewnętrznego UE (tak, jakby była państwem członkowskim), ale nie będzie miała możliwości uczestniczenia w procesach decyzyjnych UE i w pracach instytucji UE. Okres przejściowy miałby trwać od dnia 30 marca 2019 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.,
z możliwością jego przedłużenia o rok lub dwa lata.

Drugi wariant może mieć miejsce w konsekwencji decyzji podjętej przez brytyjski Parlament w dniu 15 stycznia 2019 roku  o odrzuceniu umowy z UE. Jeśli do dnia 29 marca 2019 r. decyzja ta zostanie utrzymana, oznaczać to będzie  wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE bez określenia żadnych szczególnych zasad, czyli sytuację, gdy Wielka Brytania stanie się od dnia 30 marca 2019 r. godz. 00.00 czasu środkowoeuropejskiego „państwem trzecim”, nie będącym Państwem Członkowskim UE, w odniesieniu do którego m.in. przestanie być stosowane całe prawo unijne.

Bank, kierując się odpowiedzialnością wobec swoich Klientów, podjął stosowne działania
w celu analizy wpływu ewentualnego „hard brexit” na działalność Banku oraz sytuację jego  klientów.

Podkreślić jednak należy, że wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE może pociągnąć za sobą pewne trudne do oszacowania na tym etapie zmiany gospodarcze, w tym wzrost zmienności cen instrumentów finansowych czy też zmiany kursów walutowych, co – biorąc pod uwagę relacje między Bankiem a jego Klientami może mieć wpływ na zobowiązania wynikające ze stosunków umownych.

Ponadto wystąpienie Wielkiej Brytanii może też wpłynąć na możliwość stosowania
w umowach finansowych i instrumentach finansowych wskaźników referencyjnych publikowanych przez podmioty z Wielkiej Brytanii. Jednak zgodnie z wymogami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r[2], Bank opracował i będzie na bieżąco monitorował plany awaryjne w tym obszarze.

Realizacja scenariusza „hard brexit” może także narazić podmioty mające siedzibę
w Wielkiej Brytanii m.in. na utratę możliwość świadczenia usług dla podmiotów z krajów UE, w tym usług płatniczych. Warto też brać pod uwagę, iż Wielka Brytania przestanie także być członkiem Jednolitego obszaru płatności w euro (SEPA). Jeśli więc nie zostanie podpisane żadne odrębne porozumienie regulujące tę kwestię, to należy się spodziewać, iż polecenia przelewu SEPA i przelewy TARGET nie będą realizowane na rachunki w Wielkiej Brytanii.

Jednocześnie informujemy, że sam brexit – niezależnie od jego formuły – nie będzie miał wpływu na prawa Klienta, w tym możliwość odstąpienia od umowy przez Klienta lub jej zmiany zarówno na zasadach ogólnych określonych w prawie, jak i w  umowie.

Bank na bieżąco monitoruje rozwój sytuacji związanej z brexitem i jego potencjalne skutki. Odpowiednie zmiany legislacyjne oraz podjęcie  ewentualnych działań zapobiegawczych leży jednak także po stronie właściwych organów państwa.

Ponadto pragniemy przypomnieć, że zgodnie z obowiązującą Ustawą z dn. 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, środki deponentów – obywateli Wielkiej Brytanii złożone
w polskich bankach, niezależnie od ich miejsca zamieszkania, są objęte gwarancją depozytów do kwoty 100.000 EUR na zasadach określonych w tejże Ustawie.

[1] Przez taką sytuację należy rozumieć wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, w ramach którego ustaną między innymi  kontakty handlowe i polityka migracyjna dotychczas prowadzone w ramach przepisów UE i nastąpi powrót do umów obowiązujących przed przystąpieniem Wielkiej Brytanii do UE.

[2] Rozporządzenie  Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych